Zar je to čovek

Ako ima Aušvica, onda nema Boga 

Godine 1943. Primo Levi, dvadesetpetogodišnji hemičar i “italijanski građanin jevrejskog porekla” uhapšen je od strane italijanskih fašista i deportovan iz svog rodnog Torina direktno u Aušvic. 

Knjiga “Zar je to čovek” Levijevo je svedočanstvo o deset meseci provedenih u nemačkom koncentracionom logoru. Zahvaljujući svojoj jednostavnosti, suzdržanosti i saosećajnosti, pa čak i iskoracima ka humorističkim zapažanjima, ovo delo postalo je trajni dokaz neuništivosti ljudskog duha. 

Veličina ove knjige leži u tome što o najvećoj strahoti svih vremena, kad ljudi nisu imali pravo ni na kašiku, Primo Levi piše sa začudnom smirenošću. Traganje za ravnotežom između vlastite boli koja bi najradije vrištala (ili tupo klonula) i opore emotivne samodiscipline kojom je pisan ovaj zapis, nije tek dužno izbegavanje patetike. To je veština književnog genija.